Á undanförnum árum virðist áhugi á fæðubótarefnum vaxa ár frá ári.
Hins vegar eru tvö stór vandamál með núverandi fæðubótarefni og heilsufæði.
- Reglur eru mun slakari en fyrir lyf. Þetta þýðir að árangurslausar vörur eru auðveldlega fáanlegar á háu verði.
- Það eru minni rannsóknargögn en fyrir lyf. Með öðrum orðum, enginn getur sagt með vissu um hætturnar til langs tíma.
Þess vegna neyðast margir til að borga óþarflega hátt verð fyrir heilsufæði sem hefur ekki aðeins áhrif heldur getur jafnvel stytt líftíma þeirra til lengri tíma litið.
Eina leiðin til að koma í veg fyrir að þetta gerist er að einhvern veginn redda því sem við vitum og hvað við vitum ekki, byggt á vísindalegum sönnunum.
Svo, út frá áreiðanlegum gögnum, munum við skoða fæðubótarefni sem geta skaðað líkamann.
Áður kynnti ég rannsóknarniðurstöður um eftirfarandi fæðubótarefni og nú mun ég kynna lýsi.
Lýsi er mikilvægt innihaldsefni
Lýsi, eins og nafnið gefur til kynna, er viðbót úr fitunni sem er dregin úr fiski.
Það er einnig selt undir öðrum nöfnum eins og Omega-3, DHA og EPA, og er mjög vinsælt.
Það getur komið þér á óvart að heyra að lýsi er „hættulegt viðbót“.
Mikið hefur verið fjallað um lýsi í sjónvarpi og í tímaritum sem „blóðþynningarlyf“ og „fyrirbyggjandi heilabilun“, sem gefur til kynna að það sé almennt vitað að lýsi sé gott fyrir heilsuna.
Það er vissulega enginn vafi á því að lýsi er mikilvægt innihaldsefni.
Þetta er vegna þess að DHA og EPA eru nauðsynlegar fitusýrur sem líkaminn getur ekki framleitt og verður að neyta virkan úr fiski og jurtaolíum.
Reyndar staðfesta jafnvel áreiðanlegustu gögn gagnsemi lýsis að miklu leyti.
Fulltrúa dæmi er metagreining sem Háskólinn í Joanina, Grikklandi gaf út árið 2012.
Það er samantekt gagna frá 69.000 manns, valin úr miklum fjölda hágæða lýsisrannsókna sem gerðar voru áður.
Evangelos C. Rizos, et al. (2012)Association Between Omega-3 Fatty Acid Supplementation and Risk of Major Cardiovascular Disease Events A Systematic Review and Meta-analysis
Niðurstöðunni má skipta í tvö meginatriði.
- Það þýðir ekkert að heilbrigður einstaklingur taki lýsi.
- Ef þú ert í mikilli hættu á hjartasjúkdómum getur lýsi hjálpað til við að koma í veg fyrir það.
Ef þú ert ekki með hjarta- eða æðavandamál er lýsi ónýtt, en ef þú lendir í einhverjum vandamálum virðist það hafa áhrif til að draga úr hættu á að fá sjúkdóminn.
Með öðrum orðum, ef þú ert miðaldra eða eldri sem er næmari fyrir hjartasjúkdómum getur lýsi verið gagnlegt.
Engin fæðubótarefni eru næmari fyrir hrörnun en lýsi.
Svo hvers vegna ættir þú að vera á varðbergi gagnvart lýsisuppbótum?
Þetta er vegna þess að lýsi er óvenju niðurbrjótanlegt innihaldsefni.
Lýsi er tegund fitusýra sem kallast „fjölómettuð fitusýra“.
Ólíkt mettuðu fitusýrunum sem finnast í smjöri og eggjum þá harðna þessar fitusýrur ekki í líkamanum, sem er gott því þær hafa ekki neikvæð áhrif á æðar. Hins vegar eru þeir einnig viðkvæmir fyrir oxun.
Oxun er efnahvörf milli efnis og súrefnis. Oxun er ástæðan fyrir því að járn ryðgar og hvers vegna vanrækt matvæli missa bragðið.
Undanfarin ár hefur verið ljóst að oxun í líkamanum getur stytt líf okkar.
Og meðal margra fæðubótarefna er lýsi sú sem er óstöðug fyrir súrefni.
Í raun hafa nokkrar rannsóknir komist að þeirri niðurstöðu að lýsisuppbót sé hættuleg.
Við skulum til dæmis líta á blað sem kom út árið 2017.
R. Preston Mason, et al. (2017)Omega-3 fatty acid fish oil dietary supplements contain saturated fats and oxidized lipids that may interfere with their intended biological benefits
Harvard læknaskólinn valdi þrjár vinsælar lýsi sem seldar voru í Bandaríkjunum og kannaði hversu mikið þær voru oxaðar.
Niðurstöðurnar voru átakanlegar: allar fiskolíurnar voru oxaðar vel yfir öruggum mörkum.
Sumar vörurnar höfðu oxunargildi sjö sinnum hærra en staðalgildi, sem er ekki gott.
Rannsóknarteymi frá Harvard háskóla segir.Það er ekki vitað hvaða áhrif oxuð fæðubótarefni hafa á heilsufar okkar.
Hins vegar vitum við að oxuð lípíð eru áhættuþáttur fyrir hjartasjúkdóma.
Við getum ekki sagt með vissu hversu slæmt oxað lýsi er fyrir þig, þar sem fá dæmi eru um rannsóknir.
Hins vegar væri ekki þess virði að vanda sig við að taka áhættu á oxun.
Ef þú vilt fá hágæða lýsi úr mat, til dæmis, þá mæli ég með „niðursoðinn makríl“.
Venjulegar „makríldósir“ eru innsiglaðar með því að loftið er alveg fjarlægt, þannig að það er nánast enginn oxunarskaði, jafnvel þó að þeir séu í versluninni.
Það er frábær leið til að fá ferskt lýsi.
Ef þú vilt vera heilbrigður, þá ætti að vera nóg að borða tvær dósir í viku.
